Vakblad voor sociaal professionals
en het sociaal domein

De special van Sozio waar dit artikel in staat, gaat over Afgeschakeld. Een woord uit de natuurkunde. Wanneer de elektriciteit ingeschakeld wordt dan kan een elektrisch apparaat werken; wordt de elektriciteit afgeschakeld, dan werkt het apparaat niet meer. De elektriciteit aan of uit, is de start of het einde van de werking van een elektrisch apparaat dat uit zichzelf niets kan. Afgeschakeld is schakel voor schakel, stapje voor stapje minder. In figuurlijke zin betekent het naast de maatschappij staan of niet meer in de maatschappij staan.

Gedeelde regie is maatwerk. Zelfie is begonnen met de intentie dat “de bijstandsgerechtigde vanuit intrinsieke motivatie zelf vormgeeft aan de weg naar werk en daarin op maat ondersteund en begeleid wordt door een professional. Zo ontstaat gedeelde regie”. Dit bleek, zoals verwacht, veel vragen op te roepen, zowel bij de deelneemsters als bij de begeleiders.

Hikikomori, wat is het eigenlijk? Het Hikikomori syndroom (HS) is een vrijwillig langdurig isolement met impact voor de persoon en de gemeenschap. Dit in Japan ontdekte verschijnsel Hikikomori, waarbij meestal een jongere (student) zich sociaal terugtrekt, doet in onze westerse wereld steeds vaker zijn intrede.

Bijna de helft van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder voelt zich eenzaam, waarvan bijna 15% sterk eenzaam. Eenzaamheid ontstaat door het wegvallen van belangrijke contacten of door het zich terugtrekken uit een sterk competitieve omgeving. Via een verhoogde ontstekingsactiviteit leidt dit tot gezondheidsproblemen. Bovendien raken eenzamen meer op zichzelf gericht, waardoor ze nog eenzamer worden.

Een groeiende groep mensen heeft weinig vertrouwen in de overheid en de samenleving. Onder hen kunnen veelplegers en autonomen worden gezien als een harde kern, maar daarnaast is er een brede groep mensen die teleurgesteld zijn en eigen oplossingen zoeken.

Daders van criminele activiteiten of mensen die dreigen af te glijden richting criminaliteit, worden vanuit de re-integratiepraktijk vaak gezien als een moeilijke doelgroep. Werkgevers kiezen liever voor andere kandidaten en ook re-integratie dienstverlening richt zich meestal op cliënten die zelf om ondersteuning vragen en daar actief aan meewerken. Voldoen aan de voorwaarden en het nemen van eigen verantwoordelijkheid gaan nogal eens mis bij deze doelgroep. Tegelijkertijd weten we dat het hebben van werk, huisvesting en een ID-bewijs belangrijke beschermende factoren zijn bij het voorkomen van recidive.

Overheidsinstanties en hun (lokale) professionals komen in aanraking met mensen die zichzelf soeverein verklaren. Onderzoekers van Avans Hogeschool onderzochten in de periode maart tot en met juni 2024 de ervaringen en aanbevelingen van deze lokale professionals in die contacten. In dit artikel doen zij daarvan verslag. Een belangrijke les die volgt uit de verkenning is dat het cruciaal is om op individueel vlak weer goed professioneel contact te krijgen met mensen die zich soeverein verklaren.

Elf verschillende typen onzichtbare kinderen (van 6 tot 21 jaar) komen in dit boek voor het voetlicht te staan. Om verschillende redenen raken zij uit zicht, worden zij níet opgemerkt en blijven zij ongezien.

De laatste jaren zwelt de lofzang op onze vrijheid weer stevig aan. Met de toenemende onrust in de wereld en de sterk groeiende spanningen tussen de westerse wereld en met name Rusland, China en Iran, groeit de behoefte om onze manier van leven te onderscheiden van die van hen. Met als spil dat ons vrijheidsideaal niet alleen bescherming verdient – wat zeker het geval is – maar ook een voorbeeld en een lonkend perspectief is voor de rest van de wereld.

Mensen die vereenzaamd zijn of in een sociaal isolement leven, staan letterlijk en figuurlijk buiten de samenleving. Ze zijn afgevallen omdat ze niet mee kunnen doen, of afgehaakt omdat ze niet mee willen doen. In dit artikel laat ik zien dat eenzaamheid en sociaal isolement ook iets van de samenleving vraagt.

Bij Sozio zijn we al bezig met het eerste nummer van 2025. We openen het jaar met het thema: Professionalisering, opleiding & beroep. Bijhouden van vakmanschap en voortdurend inspelen op nieuwe ontwikkelingen zijn belangrijke voorwaarden om de kwaliteit van het werk op een hoog niveau te houden. De wijze waarop professionalisering praktisch gestalte krijgt is via praktijkervaringen in de werkomgeving. Het zijn eigen ervaringen die eigen deskundigheid verhogen: leren van gevallen. Heb jij hier ideeën over? Sozio biedt nu de ruimte om jouw inbreng te publiceren.

Kinderen, gezinnen en huishoudens wachten vaak nog lang op actie vanuit Veilig Thuis. Ze krijgen niet op tijd de hulp die nodig is om hun thuissituatie weer veilig te maken. Hierdoor leven zij te lang met een constante dreiging van huiselijk geweld of kindermishandeling. De lange wachttijd leidt tot angst, onzekerheid en stress. Alleen bij acute onveiligheid wordt een melding meteen opgepakt door Veilig Thuis.

In dit webinar staat gehechtheid centraal. Gehechtheid staat aan de basis van elk mensenleven en er is een sterke relatie tussen gehechtheid, ontwikkeling en geestelijke gezondheid. Daarnaast krijgt iedereen in zijn of haar leven te maken met relationele breuken. Hoe ga je daarmee om en kun je een kind en ouders als therapeut of jezelf als opvoeder gidsen naar een meer veilige gehechtheid?

Na een periode van bijna een jaar opent het vernieuwde museum haar deuren weer. Het in de historische Weezenkapel gevestigde museum vertelt de persoonlijke verhalen van wees- en voogdijkinderen, kinderen uit heel Nederland en belicht de ontwikkeling van de jeugdzorg in de afgelopen eeuw. Hoe was het vroeger om in een weeshuis op te groeien in Nederland? En hoe is het leven van deze kinderen verlopen?

Overheidsinstanties en hun (lokale) professionals komen steeds vaker in aanraking met mensen die zichzelf soeverein verklaren. Onderzoekers van het Centre of Expertise Veiligheid & Veerkracht van Avans Hogeschool onderzochten in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de ervaringen en aanbevelingen van deze lokale professionals in die contacten. In vakblad Sozio doen zij verslag van dit onderzoek. Een belangrijke les die volgt uit de verkenning is dat het cruciaal is om op individueel vlak weer goed professioneel contact te krijgen met mensen die zich soeverein verklaren.

Vandaag start de Week tegen eenzaamheid 2024 (26 september t/m 2 oktober). In de Week tegen Eenzaamheid staan ontmoeting en verbinding centraal. Door het hele land is er tijdens deze week extra aandacht voor het thema eenzaamheid en sociaal isolement. Ook in Vakblad Sozio staan we stil bij eenzaamheid met de zojuist verschenen special Afgeschakeld.

Op 16 september is de zorgstandaard Leefstijl in de ggz gelanceerd. Leefstijl wordt een vast onderdeel van de behandeling in ggz. Hiermee zet de ggz-sector een grote stap vooruit: vanaf 2025 is het stimuleren van een gezonde leefstijl een vast onderdeel van iedere behandeling, zoals afgesproken in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Leefstijl is heel belangrijk voor de mentale gezondheid. Het helpt niet alleen bij het voorkomen van psychische klachten, maar speelt ook een belangrijke rol bij herstel. De gedragsverandering die hiervoor nodig is, blijkt voor veel mensen een flinke uitdaging. Hoe begeleid je iemand naar een gezonde(re) leefstijl?

In november verschijnt de dubbeldikke Sozio-special, Huiselijk Geweld. Er zijn verschillende vormen van geweld in afhankelijkheidsrelaties zoals partnergeweld, kindermishandeling, ouderenmishandeling en eergerelateerd geweld. Heb jij hier kennis over of er ervaring mee? Sozio biedt nu de ruimte om jouw inbreng te publiceren.

Het bovenregionale expertisenetwerk Jeugd Brabant |Zeeland (BEN) presenteert in samenwerking met ADEM Theaterproducties de voorstelling ‘Verademing’. Voor alle mensen in en rond de jeugdzorg die even op adem willen komen. “Af en toe afstand nemen is geen luxe”, benadrukt Ingrid van Gool, netwerkcoördinator van BEN. “Het is bitter nodig voor betere jeugdhulp. Medewerkers dreigen anders mentaal vast te lopen.”

In drie afleveringen gaat de documentaire 'Aan de andere kant' in op de vooroordelen rondom tbs, waarvan sommige clichés waar blijken te zijn, maar andere absoluut niet. Het belicht de complexiteit van de behandelingen en de impact op zowel de patiënten als hun slachtoffers. Documentairemaker Jessica Villerius liep bijna drie jaar vrij rond in de tbs-kliniek de Rooyse Wissel in Limburg. Ze sprak met patiënten over hun ervaringen.

Anja Machielse doet al sinds de jaren negentig onderzoek naar eenzaamheid en sociaal isolement. Uit een onderzoek van Machielse naar welzijn bleek dat acht tot tien procent van de bevolking sociaal geïsoleerd leeft. Hoe is het mógelijk dacht Machielse. Waar zijn de vrienden, de familie? Ze besloot deze mensen uit het onderzoek op te zoeken.

Sommige jongeren zien bijna niemand meer en hebben ernstige psychische klachten. Nieuwsuur maakte een reportage over dit groeiende probleem. Hoogleraar klinische psychologie Peter Muris (Universiteit Maastricht): "Deze tieners of jongvolwassenen doen gewoon niet meer mee. Sommigen zitten alleen maar op hun kamer en komen daar ook niet meer vanaf."

De zomertijd breekt aan! Eindelijk tijd om bij te lezen over jouw vakgebied of om verhalen, nieuwe inzichten en ervaringen te lezen van mensen uit jouw vakgebied. Laat je inspireren door deze boeken en vakbladen.

Vind jij dat transparantie en openheid cruciaal zijn in de aanpak van onveiligheid? Haal jij voldoening uit het leveren van een bijdrage aan het beschermen van kwetsbare doelgroepen? Én kan jij goed je eigen grenzen bewaken op soms hele drukke dagen? Dan ben jij onze nieuwe sociaal werker bij het Advies en Meldpunt! Lees je mee?

De wachtlijsten voor opname in tbs-klinieken worden langer en de bewoners van de tbs-klinieken blijven langer in de instellingen. Hoe gaan we hiermee om? Laten we mensen vervroegd toetreden tot de samenleving? Hoe gaan we met deze mensen om? Is er adequate begeleiding voor deze groep mensen?

Het gebruiken van joints, pillen of andere drugs leidt bij sommige gebruikers tot aanhoudende klachten. Je voelt je dan anders dan normaal: je bent vager, afweziger (depersonalisatie en/of derealisatie) of angstiger. Ook oogruis zien of flashbacks beleven (HPPD) komen voor. Soms kan iemand daar lang last van houden.

In de gemeenschap rond een gezin zijn - naast het sociaal netwerk - school, kinderdagverblijf, professionals in de wijk (welzijn, jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau), wijkagent, wijkteam, huisarts) de altijd aanwezige schokdempers. Geweld, verwaarlozing en seksueel misbruik in gezinnen kunnen zij helpen voorkomen, signaleren en de schade die wordt toegebracht helpen beperken.

De sector snakt naar bruikbare ideeën, realistische toekomstscenario’s en, handzame praktijkvoorstellen zowel voor wat betreft het beleid, het bestuur, de structuur als de uitvoering.

We zien de zomervakantie als een periode van ontspanning en plezier. Toch zien we uit onderzoek dat de piek voor het aanvragen van scheidingen in september valt. Vlak na de zomervakantie. Hoe komt dat?

De samenleving verandert in steeds sneller tempo. Wat heeft dat voor gevolgen voor het gezin? 

Dit boek geeft een overzicht van de ontwikkelingen die zich op verschillende terreinen voordoen zoals op demografisch, maatschappelijk en technologisch gebied. Deze ontwikkelingen leiden tot meer diversiteit in gezinsvormen zoals eenouder- en meervoudig gezin, gezinnen met twee vaders of moeders en gezinnen van bewust alleenstaande moeders.

Vanaf medio mei 2024 is een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) voor iedereen digitaal te ontvangen. Screeningsautoriteit Justis introduceert deze nieuwe ontvangstmethode. Sinds 20 maart 2024 is het digitaal ontvangen van een VOG in de berichtenbox van mijnoverheid.nl gefaseerd uitgerold. Tot op heden was de VOG alleen op papier te ontvangen.