Vakblad voor sociaal professionals
en het sociaal domein

‘Hoogte IQ niet heilig bij vaststellen verstandelijke beperking’

Tien jaar lang zat Remzi Cavdar in instellingen voor verstandelijk gehandicapten. En dat terwijl hij een bovengemiddeld IQ van 118 heeft. ‘Ik vind dat er in de hulpverlening te veel waarde wordt gehecht aan IQ-testen’, zegt Brian Twint, medewerker van Expertisecentrum Verstandelijke Beperking.
‘Hoogte IQ niet heilig bij vaststellen verstandelijke beperking’

Op 20 oktober stond het verhaal van de nu 21-jarige Remzi Cavdar in de Volkskrant. Wanneer hij als 4-jarige ernstig verwaarloosd wordt gevonden en niet kan praten, stellen deskundigen zijn IQ vast op 50. Zes jaar later ondergaat hij een nieuwe intelligentietest en klapt hij dicht. De uitslag is een IQ van 79. Na nog eens twee jaar dringen meerdere medewerkers aan op een nieuwe test. En dan komen ze tot een schrikbarende conclusie: Remzi is helemaal niet verstandelijk beperkt. 

 

‘Ik denk dat dit wel vaker gebeurt’, zegt Brian Twint, medewerker van Expertisecentrum Verstandelijke Beperking. ‘Iemand die een trauma heeft opgelopen, scoort bijvoorbeeld ook vaak lager op een IQ-test. Een IQ is altijd een momentopname, geen heilig getal. Dat is een misvatting die nog erg in de hulpverlening leeft.’ Kinderen en jongeren die een score van 50 tot en met ongeveer 70 op een IQ-test behalen, worden doorgaans licht verstandelijk beperkt genoemd. Als er nog andere problemen spelen, kunnen kinderen tot een score van 85 er in Nederland ook toe gerekend worden.

 

Elke twee jaar testen
‘Ik vind het verhaal van Remzi heel uniek’, zegt GZ-psycholoog Lenie Huiskamp, die zelf diagnoses stelt. ‘Wanneer je de geschiedenis en belemmeringen van een cliënt kent, hoor je daar als hulpverlener rekening mee te houden.’ Huiskamp is werkzaam bij het Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie in Assen. Ze vertelt dat het daar gebruikelijk is om aan het begin van de behandeling elk halfjaar of elk jaar nieuwe testen af te nemen. En daarna elke twee jaar. ‘Alle diagnoses die voor die nieuwe test zijn gesteld, vervallen dan.’

 

‘Ik zou dus aanraden om kinderen en jeugdigen elke twee jaar te toetsen op intelligentie, dagelijkse en sociale vaardigheden en emotionele ontwikkeling’, gaat Huiskamp verder. ‘Kinderen blijven zich namelijk ontwikkelen.’ Volwassenen test ze één keer in de vijf jaar, tot ze een jaar of 45 of 50 zijn. Omdat de intelligentie op die leeftijd kan teruglopen, wordt die leeftijdsgroep weer vaker onderzocht.

 

Diagnose uitstellen
‘Het lijkt mij slim om een kind dat is verwaarloosd eerst te observeren en enkele jaren te wachten met het stellen van de diagnose’, zegt Brian Twint. ‘Bij kinderen met ADHD gebeurt dat al. Ik vind het niet verkeerd om meteen een IQ-test af te nemen, maar kijk dan wel goed naar de situatie en wacht even met het opplakken van een etiket. Natuurlijk heeft zo’n kind hulp nodig en is het niet in alle gevallen erg als je dat dan in een instelling voor verstandelijk beperkten plaatst, maar verlies het niet uit het hoog, zodat je er wel op tijd achter komt als het er niet meer thuishoort.’

 

Volgens Twint zitten er veel personen die qua intelligentie niet verstandelijk beperkt genoemd mogen worden toch in instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking. ‘Voor een deel is dat terecht. Die mensen hebben gewoon hulp nodig. Zij komen daar bijvoorbeeld vanwege autisme of psychische stoornissen. Maar wat mij tegen de borst stuit, is als een psycholoog vervolgens nauwelijks naar het dossier kijkt en een cliënt bestempelt als iemand met een verstandelijke beperking. Terwijl dat misschien helemaal niet gegrond is.’

 

 

Lees hier het verhaal van Remzi in de Volkskrant. (Alleen abonnees)

Het Algemeen Dagblad heeft een artikel geplaatst dat je ook kunt lezen als je geen abonnement hebt. Dat kun je hier vinden.

 

Lees ook:
Diagnoses zijn niet meer dan beoordelingen

 



Naar homepage


Kirsten Ronda,

Relevante categorieën: