Samen de regie
Zelfbeheer is een andere vorm van maatschappelijke opvang. Dak- en thuisloze personen hebben samen de regie, in plaats van stapje voor stapje meer verantwoordelijkheid te krijgen binnen de reguliere zorg. Zelfbeheerde opvangvoorzieningen laten zien dat dakloze mensen veel zelf kunnen en bieden een alternatief voor het reguliere model. Het sluit aan bij herstel- en krachtgerichte benaderingen in de geestelijke gezondheidszorg en welzijnssector.
Herstel
Cruciaal voor zelfbeheer is dat dak- en thuisloze mensen de voorziening zelf beheren en besturen, en niet managers en hulpverleners. De structuur waarin bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor hun huisvesting en de dagelijkse gang van zaken draagt bij aan het herstel van mensen die gebruik maken van de voorziening. Zij ervaren steun van een groep, krijgen waardering, hervinden hun gevoel voor eigenwaarde, en (her-)ontdekken talenten en vaardigheden.
Cruciaal voor zelfbeheer is dat dak- en thuisloze mensen de voorziening zelf beheren en besturen, en niet managers en hulpverleners. De structuur waarin bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor hun huisvesting en de dagelijkse gang van zaken draagt bij aan het herstel van mensen die gebruik maken van de voorziening. Zij ervaren steun van een groep, krijgen waardering, hervinden hun gevoel voor eigenwaarde, en (her-)ontdekken talenten en vaardigheden.
Samenleving
Ook de samenleving heeft baat bij zelfbeheer. Mensen die zich niet thuis voelen in de reguliere opvang vinden hier wel een plek. Zelfbeheer laat zorgaanbieders nadenken over nieuwe manieren om zorg en ondersteuning te organiseren en herstel voorop te plaatsen. De zelfbeheerde voorzieningen leveren een forse bijdrage aan dagbesteding van dakloze mensen en onderhouden goede relaties met de buurt. Er zijn aanwijzingen dat zelfbeheerde voorzieningen diensten leveren van goede kwaliteit tegen minder kosten.
Ook de samenleving heeft baat bij zelfbeheer. Mensen die zich niet thuis voelen in de reguliere opvang vinden hier wel een plek. Zelfbeheer laat zorgaanbieders nadenken over nieuwe manieren om zorg en ondersteuning te organiseren en herstel voorop te plaatsen. De zelfbeheerde voorzieningen leveren een forse bijdrage aan dagbesteding van dakloze mensen en onderhouden goede relaties met de buurt. Er zijn aanwijzingen dat zelfbeheerde voorzieningen diensten leveren van goede kwaliteit tegen minder kosten.
Het onderzoeksrapport 'Nu leef je zelf' is samen met de Hogeschool van Amsterdam bewerkt tot een samenvattende handreiking, als kennismaking en inspiratie voor professionals en cliënten die zelfbeheer in de praktijk verder willen verkennen.
In het komende nummer van Sozio-SPH (dat 19 oktober verschijnt), staat een artikel van Trimbos-onderzoeker Mathijs Tuynman over het zefbeheer-onderzoek.
Bron: Trimbos-instituut.
