Amsterdam: Nieuw Amsterdam
ISBN: 9789046810590
160 pagina’s. € 16,95
Recensie door Olga Doornbos
Sommige boeken spreken je meteen aan. Na het lezen van een groot interview met Ellen Heijmerikx in de Volkskrant over haar jeugd bij de Noorse Broerderschap − een zwaar christelijke geloofsgemeenschap met sektarische trekken − en haar boek Wij dansen niet, raakte ik geboeid. Hoe is het om als kind in zo’n gemeenschap op te groeien en hoe kom je daar los van? Heijmerikx besloot zelf uit deze gemeenschap te treden toen zij volwassen was. In 2009 verscheen Blinde Wereld dat gaat over haar jeugd in deze geloofsgemeenschap. De pers was vol lof. In 2010 ontving ze voor dit boek de Debutantenprijs.
Onlangs is Wij dansen niet verschenen. Eveneens een roman over het opgroeien in de Noorse Broederschap, maar dan beschreven vanuit het perspectief van een meisje van negen jaar. Janne groeit op in een modern arbeidersgezin in de jaren vijftig. Totdat haar ouders zich bekeren tot de Noorse Broeders. Alles wat te maken heeft met zelfverheerlijking en ijdelheid wordt verbannen. Janne moet al haar speelgoed, haarlinten, frivole jurken weggooien. Doet ze dat niet dan worden ze verbrand. Daarvoor in de plaats komt op tafel een bijbel te liggen en wordt voor broer IJze een gitaar aangeschaft, waarmee het gezin ’s avonds religieuze liederen zingt. Ook wordt Janne vanaf dat moment getuchtigd, ofwel geslagen met een pollepel, voor alle zonden die ze bewust of onbewust heeft begaan. Maakt dit Janne tot een ongelukkig kind, die daardoor twijfelt aan het geloof of aan de goede intenties van haar ouders? Nee. Janne is blij, want ze is nu voorbestemd voor een hemels leven.
Dit laatste maakt Wij dansen niet tot een interessant boek. Als buitenstaander had ik medelijden met Janne en heb ik sommige passages met afschuw gelezen. Aan de andere kant kon ik mij ook goed in haar verplaatsen. Janne wil niets liever dan voldoen aan de verwachtingen van haar ouders en van God. Een beklemmend en indringend portret.
