Van de 302 respondenten heeft 27 procent het idee dat verbaal geweld in de afgelopen jaren is toegenomen, 26 procent denkt van niet. De overige 46 procent weet dit niet. De meeste respondenten denken niet dat fysiek geweld vaker voorkomt. 14 procent gaat met minder plezier naar zijn werk dan vroeger vanwege verbaal of fysiek geweld.

‘Agressie komt nu meer onder de aandacht, omdat we steeds meer waarde hechten aan veiligheid’, zegt klinisch psycholoog Huub Buijssen. Hij biedt trainingen aan om hulpverleners te leren omgaan met agressie. ‘Vroeger was het bijvoorbeeld meer vanzelfsprekend dat je een tik kreeg van je ouders of docent.’

Verhuftering
Er is niet alleen meer aandacht voor agressie, het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) constateert in het onderzoek ‘Macht en gezag in het laatste kwart’ ook dat de samenleving in de afgelopen decennia is verhufterd. Door de individualisering zetten mensen zichzelf meer centraal en moet iedereen kunnen zeggen wat die denkt. De grens tussen vrijheid van meningsuiting en gebrek aan respect is vervaagd en gelijkheid is de norm geworden. ‘Daardoor moeten hulpverleners harder optreden’, zegt Buijssen. ‘De maatschappij is gelijker geworden, we kijken minder naar boven en zijn mondiger.’

Volgens de enquête weten de meeste hulpverleners in elk geval wel hoe ze om moeten gaan met verbaal geweld. Slechts 3 procent van de hulpverleners zegt niet goed te weten wat te doen bij een confrontatie met verbaal geweld. Bij fysiek geweld ligt dat aantal hoger: 18 procent weet niet hoe daarop te reageren. Een kleine meerderheid is van mening goed te zijn voorbereid door zijn werkgever op agressie, 36 procent zegt hier ontevreden over te zijn.

Omgaan met kritiek

Als agressie eenmaal optreedt, zit je volgens Buijssen al in een latere fase in de interactie met een cliënt. De situatie is dan al geëscaleerd. ‘Agressie heeft een opbouwend verloop. Het is beter om al in het begin effectief te handelen. Wat vaak al helpt, is om goed te reageren als je kritiek krijgt. Bijvoorbeeld door die kritiek gewoon samen te vatten en te herhalen. Die ander wil zich namelijk in eerste instantie begrepen voelen.’

Wil je meer weten over dit onderwerp? In het decembernummer van Sozio verschijnt een groot achtergrondverhaal over omgaan met agressie. Daarin wordt ook uitgebreider ingegaan op de resultaten van de enquête.

Eerdere berichten die over dit onderwerp zijn verschenen:
Nieuw hulpmiddel om afspraken te maken over aanpak agressief gedrag
Actieplan om hulpverlener te wapenen tegen agressie