Dat zei Sadik Harchaoui, voorzitter van de Raad van Bestuur van Multicultureel instituut FORUM. Hij deed dat tijdens het congres Jeugdzorg Zo! Op 7 december in de Reehorst in Ede. Het thema van het congres was: diversiteit en professionaliteit.

Geen garantie

De FORUM-voorzitter, tevens lid van de Raad voor de Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) zei dat wanneer het personeelsbestand van de organisatie een afspiegeling vormt van het cliëntenbestand, dit nog lang geen garantie vormt voor daadwerkelijke diversiteit van organisaties in hun beleid en activiteiten. ‘Met die afspiegeling sta je nog lang niet midden in de maatschappij.’ Het bedrijfsleven krijgt diversiteit onnoemelijk veel sneller voor elkaar dan de overheid, de semi-overheid en het maatschappelijke middenveld, betoogde Harchaoui. ‘We moeten ons daarover aangesproken voelen. We hebben vaak kritiek op het bedrijfsleven maar als je kijkt naar de cijfers, dan doen we het met z’n allen veel slechter.’

Schizofreen

Harchaoui stond in zijn inleiding ook kort stil bij de zaak van Bilal B., een man van Marokkaanse afkomst die in oktober 2007 in Amsterdam-west twee politieagenten neerstak en vervolgens zelf werd doodgeschoten. Harchaoui bekritiseerde de berichtgeving rond die zaak waarin stereotyperingen de overhand hadden.‘Het gaat om een Marokkaan, die in een bepaalde wijk woont. Hij heeft met een mes iemand aangevallen. Allemaal waar. Maar er was ook een andere waarheid en dat was de waarheid dat die jongen al jarenlang schizofreen was. Die waarheid is onder het tapijt gemoffeld. Zowel zijn ouders, die ontoegankelijk zouden zijn, als zijn zus hebben brieven geschreven om ervoor te zorgen dat hij zouden worden behandeld. Dat is niet gebeurd. Hij was een gevaar voor zichzelf, waarschuwden zij.’

Dader of slachtoffer?

Harchaoui hield de zaal – én zichzelf een spiegel voor. Het is interessant om te bezien of wij zo iemand vooral als crimineel zien of als schizofreen. ‘We vinden het moeilijk om sommige jongeren, Marokkaanse jongeren, of jongeren met een stoornis, als slachtoffer te zien. Dat zijn geen vooroordelen, dat zijn menselijke mechanismen.’ Harchaoui hekelde bureaucratisering en technocratisering in de zorg die als gevolg heeft dat “moeilijke groepen” geen hulp meer krijgen die ze verdienen.

Grote verschil

Harchaoui liet in zijn presentatie een overzicht zien van het percentage allochtone cliënten in de verschillende sectoren in de jeugdhulpverlening.  Opvallend is het grote verschil tussen hun aandeel in justitiële jeugdinrichting (circa 63%) en de jeugd-ggz (circa 8%).

Glenn Helberg, kinder- en jeugdpsychiater bij het Riagg Rijnmond, de tweede plenaire spreker, ging in zijn inleiding in op zijn werk in de sector waar allochtone jongeren sterk ondervertegenwoordigd zijn. ‘Hoewel’, zo stelde hij ‘nieuwe cliënten bij ons komen voor bijna 100 procent uit de ‘nieuwe culturen’. ‘Maar nog niet overal weet de jeugd-ggz allochtone cliënten te bereiken’, voegde Helberg er met gevoel voor understatement aan toe. Diverse factoren spelen hierbij een rol volgens hem. Zo wordt er te vaak voetstoots vanuit gegaan dat allochtone cliënten niet gemotiveerd zouden zijn, eigen problemen op te lossen. En, vervolgde hij, culturele afkomst wordt nog dikwijls gezien als medeoorzaak van problemen.