Uit onderzoek van de inspectie blijkt dat ggz-instellingen voor geestelijke gezondheidszorg er niet in zijn geslaagd het aantal separaties van psychiatrische patiënten drastisch terug te dringen.

Het aantal separaties is de afgelopen jaren wel afgenomen, maar de afname stagneert. De IGZ vraagt alle ggz-instellingen per 2012 geen eenzame opsluiting meer toe te passen.

GGZ Nederland
De brancheorganisatie GGZ Nederland volgt de aanbeveling van de inspectie op. Dat betekent dat de maatregel bij de honderd instellingen die zijn aangesloten bij de brancheorganisatie per 1 januari stoppen met het separeren van patiënten.

Verschillende separeerpraktijken
De inspectie heeft van 2008-2011 alle 164 psychiatrische opnameafdelingen in de geestelijke gezondheidszorg in Nederland doorgelicht op het onderwerp separeren. Belangrijke aanleiding was dat er in verschillende instellingen heel verschillende separeerpraktijken bestonden. Separeren roept maatschappelijk, politiek en binnen de psychiatrie regelmatig heftige discussies op. Terecht vindt de Inspectie. ‘Separeren -en zeker eenzame opsluiting- is vaak zeer traumatiserend voor psychiatrische patiënten.’ (website IGZ). 

Verminderen
Jaarlijks worden in Nederland zo’n 18.000 patiënten in de geestelijke gezondheidszorg gesepareerd. Vrijwillig of onvrijwillig, voor kortere of langere tijd, begeleid/bewaakt of in eenzame opsluiting. De geestelijke gezondheidszorg stelde zich ten doel separaties jaarlijks met 10 procentte verminderen. Doel van het inspectieonderzoek was erop toezien dat de instellingen hiervoor beleid opstelden én resultaten boekten.

Afname stagneert
Uit het onderzoek blijkt dat vanaf 2010 de afname in separaties stagneert. In 2009 werd de voorgenomen vermindering van het aantal separaties nog wel gehaald: er waren 10% minder separaties. In 2010 lukte dit niet; de afname bedroeg 5,5 procent. Die stagnatie zet door in 2011.

Met toezicht
Alleen met 24-uurs toezicht (via camerabewaking, hand-in-hand begeleiding of anderszins) kan de separeercel nog worden gebruikt, stelt de inspectie. ‘De instelling of hulpverlener zal dan wel moeten aantonen dat separeren noodzakelijk is voor een patiënt. In dergelijke gevallen moet men zich tot het uiterste inspannen om de separatie zo kort mogelijk te laten duren. Hiertoe wordt consultatie over de situatie van de patiënt bij andere en ook externe hulpverleners op vaste tijdstippen verplicht gesteld. De inspectie gaat steekproefsgewijs na, op basis van aangekondigde en onaangekondigde bezoeken, of de genoemde maatregelen worden uitgevoerd.’