Vakblad voor sociaal professionals
en het sociaal domein

‘De pedagogiek heeft de wind tegen in Nederland’

‘De pedagogiek in Nederland heeft de wind tegen.’ Dat zei Ido Weijers, bijzonder hoogleraar jeugdbescherming aan de Universiteit Utrecht.

Hij deed dat op 22 maart tijdens het jubileumcongres van de NVO (Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen) in Bussum. De beroepsvereniging vierde daar haar 50 jarig bestaan.

Er is in Nederland een ‘ontpedagogisering’ gaande, zei Weijers. Geen prettige conclusie, besefte hij, zich tot de zaal richtend, waar zo’n 500 leden en gasten van de jarige beroepsvereniging naar hem luisterden.

Straffen
Weijers onderbouwde zijn stelling met een aantal ontwikkelingen van de laatste tien, twintig jaar. Waar tot midden jaren negentig in de justitiële jeugdzorg een kindvriendelijke aanpak werd bepleit, ligt vanaf die tijd de nadruk op straffen. De herziening van het jeugdstrafrecht is daar volgens hem een voorbeeld van. ‘De centrale gedachte daarbij is dat de jeugd mondiger is geworden en de jeugd dus een aanpak vereist als volwassenen. Terwijl voorheen het leidende principe was dat je jeugdigen opvoedt tot mondigheid’, aldus Weijers.
Een andere illustratie van de ontwikkeling die hij schetste, is dat jeugdigen veel eerder met interventies krijgen te maken. ‘Weijers: ‘Meer en eerder aanpakken is het devies.’

Drijfzand
De aannames van beleidsmakers en politici bij hun nieuwe koers berusten op drijfzand, zei Weijers. ‘Dat wijst onderzoek uit. Zo is er geen bewijs voor een grotere mondigheid van de jeugd. En vroeg en snel ingrijpen is helemaal niet effectief. Er is geen preventief effect.’ Veiligheidsdenken, noemt Weijers de huidige dominante ideologie van politici en beleidsmakers. Die richt zich behalve op de jongeren zelf, ook op de ouders, bijvoorbeeld op die van delinquente jongeren. Weijers haalde als voorbeeld de verschijningsplicht aan, voor beide ouders die is ingevoerd bij strafzittingen. ‘Dat heeft weinig waarde. Het gaat erom dat je in voorbereiding op de zitting zinvol communiceert met de ouders.’ De Utrechtse bijzonder hoogleraar zei dat je op zo’n manier een ‘pedagogisch monster’ creëert. ‘Je moet ouders juist helpen bij opvoeden!’
 
‘Wereldkampioen opvoeden’
Frappant genoeg, zo vervolgde Weijers, gaat het in Nederland heel erg goed met de jeugd. En dat is wél te staven met onderzoek. Zo wijzen cijfers van het SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau) uit dat slechts een klein percentage van de Nederlandse jeugd te maken heeft met ernstige problemen. En uit Unicef-onderzoek blijkt dat Nederlandse jongeren ‘het in internationaal opzicht spectaculair goed doen’. ‘Nederland is wereldkampioen opvoeden en het gekke is dat bijna niemand dat weet.’

 



Naar homepage


Olaf Stomp,

Relevante categorieën: