Vakblad voor sociaal professionals
en het sociaal domein

Werken met PIPPO in de kinderopvang

De inspectie- eisen op kinderdagver- blijven en peuterspeel- zalen zijn de laatste jaren flink toegeno- men. De nadruk ligt overal op kwaliteit. Sinds het najaar van 2008 bestaat de PIPPO Speel & Leer-brief, een nieuw pedagogisch middel om te werken aan de ontwikkeling van kinderen. Wat zijn de voordelen en hoe reageert de praktijk?
Even voorstellen: PIPPO en POMPOEN
Het peuterblad PIPPO (voor peuters van 1-3 jaar) bestaat in Nederland en Vlaanderen bijna twintig jaar. Grote broer POMPOEN (voor kleuters 3-7 jaar) wordt uitgegeven sinds 2001.
PIPPO is al jaren populair onder (groot)ouders en verovert ook in de opvang steeds meer terrein. De bakermat van de bladen ligt in Frankrijk. Dit land nam bijna vijftig jaar het initiatief tot de uitgave van Pomme d’Api, bij ons bekend als POMPOEN. Later kwam daar Popi (PIPPO) bij. Beide bladen worden gemaakt door een team van pedagogen, onderwijskundigen en psychologen. Rita Kohnstamm, Sieneke Goorhuis-Brouwer, Bas Levering, Justine Pardoen, Jan Peeters, José Sagasser en Agnes de Munter behoren tot de redactieraad voor het Nederlandse taalgebied. De redactie zorgt voor een gepaste bewerking van de Franse teksten.
PIPPO geeft elke maand in 24 pagina’s van stevig papier een verrassende combinatie van verhaaltjes, kijkplaten en knutselactiviteiten. In het midden is een katern bevestigd met onder andere een interview en boekentips voor ouders/opvoeders. Sinds het najaar van 2008 wordt ook twaalf keer per jaar aanvullende informatie voor de kinderopvang verstrekt, in de vorm van de Speel & Leer-brief. Die kun je gratis downloaden vanaf www.pippoplus.nl of www.pippoplus.be.


Sinds het najaar van 2008 beschikt de kinderopvang over PIPPO’s Speel & Leer-brief. Elke maand staat in PIPPO een thema uit de belevingswereld van de allerkleinsten centraal, zoals zindelijkheid, eten en drinken, winter, strand of dieren. In de maandelijkse Speel & Leer-brief vind je spelsuggesties, achtergrondinformatie, pedagogische tips, liedjes, versjes en (knutsel)activiteiten om dit thema in de opvang verder te verkennen.

Vier opvoedingsdoelen
PIPPO en de Speel & Leer-brief zijn gebaseerd op de vier opvoedingsdoelen van Marianne Riksen-Walraven:
• een gevoel van emotionele veiligheid bieden
• gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties bieden
• gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties bieden
• de kans om zich waarden en normen, de ‘cultuur’ van een samenleving, eigen te maken; socialisatie Hoofdredacteur Marja Baeten legt uit hoe die pedagogische meerwaarde van het blad en de brief voor de kinderopvang precies in elkaar steken.
Marja: ‘Het concept is niet: hier heb je een tijdschrift, doe er maar wat mee. Met PIPPO willen we de leidsters en de kinderen een middel bieden waarmee ze samen op een prettige manier kunnen werken aan de ontwikkeling van de kinderen. Alle verhaaltjes, kijkplaten en knutselpagina’s zijn afgebakend tot een bepaald thema, maar lenen zich ook om daar zelf nog iets aan toe te voegen. Je kunt samen over het thema verder praten, vragen en oplossingen bedenken of spontaan iets gaan uitbeelden. Het tijdschrift is dus breed inzetbaar. De suggesties in de Speel & Leer-brief geven een concrete vertaling van de opvoedingsdoelen.’

De brief begint met het benoemen en toelichten van het opvoedingsdoel dat die maand centraal staat. Daarna volgt een weekindeling met mogelijke activiteiten als aanvulling op de verhaaltjes uit het blad. Elk onderdeel wordt toegelicht: wat je moet doen aan voorbereiding, hoe je de activiteit kunt introduceren en hoe je ze in groepsverband kunt uitvoeren. Overal worden de kinderen en hun eigen inbreng systematisch bij betrokken.
De vaste figuren, zoals aapje Pippo en Beertje Bruin, bieden de peuters elke maand weer iets nieuws en verrassends en tegelijkertijd zijn zij een vertrouwd, terugkerend ritueel. PIPPO en de Speel & Leer-brief besteden veel aandacht aan lezen, voorlezen en uitbreiding van de woordenschat. Je krijgt ook tips over hoe je op een leuke manier interactief kunt lezen met peuters. Bureau Sardes, gespecialiseerd in onderwijs, opvoeding en educatie, werkt hieraan mee. Op de site van de Speel & Leer-brief vind je ook voorleestips.

Direct aan het werk
Kinderdagverblijf Billie in Amsterdam werkt sinds het najaar van 2008 met PIPPO en de Speel & Leer-brief. Directeur Marije Leewens:
‘Ons kinderdagverblijf werkt met een spelontwikkelingsprogramma voor alle groepen. Daar is PIPPO nu aan toegevoegd. Voor ons heeft PIPPO absoluut een pedagogische meerwaarde, zeker met de Speel & Leer-brief. De opvoedingsdoelen en PIPPO als spel- en leermateriaal zijn direct gerelateerd aan de inspectie-eisen en daarom goed in te passen in ons pedagogisch beleid.
Wat ik een groot voordeel van het blad vind, is dat leidsters er eenvoudig mee aan de slag kunnen. Er bestaan diverse methoden om te werken met peuters vanuit de vier competenties, maar daarvoor moeten de leidsters vaak eerst cursussen volgen. Dat kost tijd en zo’n is soms te veel gevraagd. Met PIPPO kunnen leidsters direct aan het werk. Ze worden gestimuleerd doordat het materiaal nieuw is en er aantrekkelijk uitziet. Ook voor stagiaires is het ideaal.’


Lees verder in KIDDO 1 2009, vanaf pagina 13


Naar homepage