Nieuwe structuren en rollen in het sociaal domein maken het niet eenvoudiger om resultaat te boeken in het terugdringen van laaggeletterdheid. Sturing, samenwerking en van elkaar leren zijn hierbij voorwaarden. Dit blijkt uit onderzoek onder tien gemeenten, negen wijkteams en twee landelijke organisaties naar handelingsverlegenheid bij de aanpak van laaggeletterdheid.

Kansen
Gemeentelijke loketten voor werk en inkomen, schuldhulpverlening en wijkteams zijn plaatsen waar veel laaggeletterden komen. Hier liggen kansen om burgers zelfredzamer te maken en te laten participeren. Stichting Lezen & Schrijven liet onderzoeken waarom het voor gemeenten en sociale wijkteams lastig is om laaggeletterdheid te integreren in beleid en uitvoering.

Vaak best lastig
Zowel gemeenteambtenaren als professionals van sociale wijkteams geven aan dat de lokale aanpak van laaggeletterdheid vaak best lastig is. Het vraagt om een nieuwe werkwijze waarvoor tijd en afstemming nodig is. Het gemeentelijk sociaal domein is nog sterk in ontwikkeling en de integrale aanpak tussen domeinen als werk en inkomen, welzijn en onderwijs zijn daardoor nog niet overal realiteit. 

Nog zoekende
Wijkteams zijn vaak nog zoekende naar hun nieuwe rol in het zelfredzamer maken van burgers. Laaggeletterdheid staat daardoor als belangrijke randvoorwaarde om te kunnen participeren nog onvoldoende op het netvlies. Wijkteamprofessionals ervaren weinig ruimte om nieuwe taken op te pakken. Cliënten komen vaak met acute en omvangrijke problemen bij het wijkteam, waardoor aandacht voor lezen en schrijven als onderliggende oorzaak niet direct voor de hand ligt. De professionals geven aan het lastig te vinden om het onderwerp bespreekbaar te maken of dat het bespreken spanning zet op de (cliënt)relatie.

Oplossingen
De deelnemers van het onderzoek dragen op basis van hun praktijkervaringen oplossingen aan voor de lokale aanpak van laaggeletterdheid:

* Maak het onderdeel van het gemeentelijk collegeprogramma en formuleer een gemeentebrede visie op het sociaal domein;
* Positioneer laaggeletterdheid als middel tot maatschappelijke participatie, in samenhang met andere prioriteiten in het sociaal domein;
* Schep randvoorwaarden zoals een Taalhuis, trainingen en screeningsinstrumenten;
* Laat wijkteams samenwerken met instanties zoals schuldhulpverlening en loketten voor werk en inkomen voor een integrale aanpak van laaggeletterdheid om zo duurzame uitstroom te realiseren;
* Zorg voor structurele inbedding van herkennen en doorverwijzen van laaggeletterdheid in het werkproces en organiseer intervisie;
* Zorg voor het delen van best practices van wijkteams, het inzetten van ervaringsdeskundigen en het opzetten van regionale kenniskringen.
Bron: Stichting Lezen & Schrijven