Tijdens de dag stonden de veranderingen in de ondersteuning aan mensen met een handicap centraal. De stelselwijzigingen (Participatiewet, Wmo, Jeugdwet) vragen een nieuwe rol van de professionals. Meer ondersteunen en minder zorgen.
 

Ervaringsdeskundige
Ellis Jongerius is ervaringsdeskundige trainer bij het LFB (Landelijke Federatie Belangenbehartiging) en co-trainer bij de opleiding tot ervaringsdeskundige bij de Fontys Hogeschool. Ze geeft onder meer trainingen om het belang van de inzet van eigen kracht en empowerment van cliënten te benadrukken. Jongerius benadrukte dat het belangrijk is dat haar begeleiders haar altijd hebben gestimuleerd om zich verder te ontwikkelen. Dat geeft ze ook andere begeleiders in de gehandicaptenzorg mee: ' Kijk eerst naar de persoon, dan naar het medisch dossier. Iemand heeft meer mogelijkheden dan je denkt.'
 

Kennismarkt
Op de Kennismarkt Gehandicaptenzorg, die 18 november in Utrecht werd gehouden, kwamen zo'n 350 deelnemers af. Ongeveer de helft daarvan afkomstig uit het onderwijs en de andere helft uit het werkveld. De dag is georganiseerd door VGN, Vilans, Mee, Kennisplein Gehandicaptenzorg en Hogeschool Utrecht.
 

Enkelvoudige problematiek
Erik Dannenberg, wethouder in Zwolle, en een van de andere sprekers zei het van harte eens te zijn met Ellis Jongerius. Hij schetste in zijn praatje de huidige verkokering van de zorg en benadrukte het belang dat dit met de transities in 2015 gaat veranderen. 'De zorg is nu nog veel te veel ingericht op enkelvoudige problematiek.' Dat die kijk en werkwijze tekort schiet illustreerde Dannenberg met een voorbeeld. Een echtpaar meldt zich bij een maatschappelijk werker vanwege relatieproblemen. Er blijkt bij nadere beschouwing meer aan de hand te zijn. Opvoedingsproblemen, met de nodige gevolgen voor de ontwikkeling van de kinderen. En het auto-ongeluk waar de vader enige tijd geleden bij betrokken was, blijkt Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) te hebben veroorzaakt. Dat ook zijn weer een invloed heeft op de geconstateerde problemen in het gezin. Multiproblematiek met als gevolg een batterij aan hulpverleners in en rond het gezin: behalve de maatschappelijk werker, de jeugdzorg, het zorgadviesteam op de school, de zorgverzekeraar en de casemanager van de Arbodienst omdat de vader reïntegreert op het werk. Goed dat de generalisten van de sociale wijkteams er aan komen, wilde Dannenberg maar zeggen.
 

Tijd
Annamiek van Dalen, bestuurder bij Frion, zei ook blij te zijn met de sociale wijkteams. Ze plaatste wel wat kanttekeningen bij de fleurige horizon van Dannenberg. De samenwerking tussen organisaties die tot voor kort in hun eigen verkokerde zorg hulpverlening boden, kost tijd. En die samenwerking is soms best ingewikkeld in de praktijk. 'Het is nog zoeken voor veel hulpverleners.' Van Dalen deed aan het onderwijs het appèl om vooral ook op te blijven leiden voor twee groepen die zwaardere zorg nodig hebben: mensen met een verstandelijke handicap met gedragsproblemen en mensen met een ernstige meervoudige handicap.

Oase
Jean Pierre Wilken, lector maatschappelijke zorg en ondersteuning aan de Hogeschool Utrecht, schetste in zijn bijdrage de ontwikkeling van de zorg in de laatste jaren: van zorgparadigma naar ondersteuningparadigma. We moeten leren denken vanuit het maatschappelijk participatieperspectief. En de samenleving te zien als oase van hulpbronnen en mogelijkheden. Niet altijd gemakkelijk voor hulpverleners, erkende Wilken. 'Die denkt misschien soms: "participatie in de samenleving, kan mijn cliënt dat wel aan? En zit de samenleving wel op mijn cliënt te wachten?"' Wilken zei dat, los van al deze ontwikkelingen, we blijvend zorgzaamheid geboden is voor de kwetsbaren.