Vakblad voor sociaal professionals
en het sociaal domein

Effecten van psychotherapie bij depressie overschat

De resultaten van onderzoek naar deze behandelingen worden waarschijnlijk selectief gepubliceerd.

Dit blijkt uit onderzoek van onderzoekers van de Vrije Universiteit in samenwerking met Zweede en Amerikaanse collega's.

Meer kans op publicatie
Studies die een gunstig effect van een behandeling aantonen hebben veel meer kans om gepubliceerd te worden dan onderzoeken die geen verschil of zelfs ongunstige resultaten vinden. Dit verschijnsel wordt ‘publicatiebias’ genoemd. Publicatiebias kan de schatting van het effect van een behandeling vertekenen, wat van groot belang is voor de klinische praktijk.

Effectgrootte

Recent hebben onderzoekers deze publicatiebias voor het eerst aangetoond voor antidepressiva. De resultaten die zij vonden, geven aan dat de geschatte effectgrootte van antidepressiva met een derde verminderd moet worden. Zij concluderen dat ‘er weinig wetenschappelijk bewijs bestaat dat het voorschrijven van antidepressiva aan patiënten met een lichte depressie ondersteunt.’ Deze conclusie deed veel stof opwaaien en zorgde ervoor dat nu in een herziene richtlijn wordt aangeraden voor deze groep patiënten vaker niet-medicamenteuze (psychotherapeutische) behandelmogelijkheden te bieden. Het gaat hier om een groot aantal patiënten: volgens het RIVM leed het afgelopen jaar ongeveer één op de 16 volwassenen aan depressie. 60% van de mensen met een depressie wordt hiervoor behandeld.

Overschat
Hoewel diverse onderzoeken hebben laten zien dat psychologische interventies effectief zijn bij de behandeling van depressie bij volwassenen, werd de mogelijke invloed van publicatiebias daarbij nog niet eerder goed onderzocht. In maart verschijnt in het British Journal of Psychiatry een studie van Cuijpers e.a. waarin zij aantonen dat ook voor psychotherapeutische behandeling van depressie bij volwassenen een dergelijke publicatiebias geldt. Dit kan tot gevolg hebben dat niet alleen de effecten van antidepressiva, maar ook de effecten van psychotherapie tot nu toe overschat zijn.

Belang psychotherapie onderzoekers
Er wordt vanuit gegaan dat vooral de farmaceutische industrie er baat bij heeft als negatieve resultaten van onderzoek naar antidepressiva niet gepubliceerd worden. Deze studie wijst erop dat wellicht ook psychotherapie onderzoekers er belang bij kunnen hebben als vooral de positieve resultaten van psychotherapie worden gepubliceerd. Daarnaast zijn waarschijnlijk ook redacties van tijdschriften deels verantwoordelijk voor de publicatiebias.

Cuijpers e.a. onderzochten 1036 wetenschappelijke artikelen over psychotherapeutische behandeling van depressie bij volwassenen. Zij concluderen dat door de publicatiebias deze behandeling van depressie bij volwassen niet zo effectief lijkt te zijn als vaak wordt aangenomen en pleiten voor onderzoek naar nieuwe, betere behandelvormen voor depressie.

Bron: Vrije Universiteit

 



Naar homepage


De Redactie,

Relevante categorieën: